ฉบับสัชฌายะสำหรับเดนมาร์ก

ความสำคัญของการถวายพระไตรปิฎกสากล แด่พระราชวงศ์เดนมาร์ก 

พระไตรปิฎกสากล ฉบับสัชฌายะ ชุด ภ.ป.ร. และ ชุด ส.ก. พุทธศักราช 2559 ชุด 80 เล่ม มอบแก่ราชอาณาจักรเดนมาร์ก ตามรอยประวัติศาสตร์ ฉบับ จ.ป.ร. อักษรสยาม พ.ศ. 2436 ชุด 39 เล่ม ที่พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว พระราชทานแก่ 250 สถาบันทั่วโลก รวมทั้งหอสมุดสำคัญในเดนมาร์ก

​มูลนิธิพระไตรปิฎกสากลและผู้อุปถัมภ์การจัดพิมพ์พระไตรปิฎกสากลฉบับสัชฌายะ ชุด ภ.ป.ร. และชุด ส.ก. พุทธศักราช 2568 มีความประสงค์ที่จะถวายพระไตรปิฎกสากล แด่พระราชวงศ์เดนมาร์ก ซึ่งมีรายละเอียดและความสำคัญดังนี้:

สมเด็จพระราชินีนาถมากาเรเธ่ พระบรมราชชนนีพันปีหลวงแห่งเดนมาร์ก และ สมเด็จพระราชาธิบดี และ พระราชินีในปัจจุบัน

1. ​เฉลิมพระเกียรติสมเด็จพระบรมราชชนนีพันปีหลวง

การถวายพระไตรปิฎกในครั้งนี้จัดขึ้นเพื่อเฉลิมพระเกียรติสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง ผู้ทรงมีพระอัจฉริยภาพในทางดนตรีสากลและทรงมีพระราชศรัทธาพระราชทานภาพพระนามาภิไธย ส.ก. แก่มูลนิธิพระไตรปิฎกสากลเมื่อปี พ.ศ. 2558 เพื่อตีพิมพ์ในชุดหนังสือ โน้ตเสียงปาฬิ ซึ่งจัดทำขึ้นเป็นครั้งแรก โดยประกอบด้วยชุดสมบูรณ์ 1,000 เล่ม และชุดมาตรฐาน 40 เล่ม คู่กับชุด ภ.ป.ร. 40 เล่ม

ทรงอนุโมทนาโครงการพระไตรปิฎกสากล

​นอกจากนี้ การเดินทางครั้งนี้ยังเป็นโอกาสสำคัญในการศึกษาพระไตรปิฎก จปร. อักษรสยาม ที่พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้จัดพิมพ์และพระราชทานแก่หอสมุดสำคัญในราชอาณาจักรเดนมาร์ก อันเป็นที่มาให้กระทรวงการต่างประเทศและมูลนิธิพระไตรปิฎกสากลได้ร่วมกันจัดทำโครงการเผยแผ่พระไตรปิฎกสากลเพื่อมอบแก่หอสมุดสำคัญใน 30 ประเทศทั่วโลก ระหว่างปี พ.ศ. 2567-2568

เสด็จฯ เยือนราชอาณาจักรเดนมาร์กอย่างเป็นทางการ

2. ​นวัตกรรมเพื่อการอนุรักษ์และการเชื่อมโยงภูมิปัญญา

พระไตรปิฎกสัชฌายะ เป็นนวัตกรรมที่บันทึกเสียงพระไตรปิฎกด้วยโน้ตดนตรีเป็นครั้งแรกในประวัติศาสตร์พระพุทธศาสนา ซึ่งจัดทำขึ้นเพื่อเฉลิมพระเกียรติสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวงโดยเฉพาะ การนำเสนอนวัตกรรมทางภูมิปัญญาระดับสูงนี้แด่ราชวงศ์เดนมาร์ก ซึ่งเป็นชาติที่มีชื่อเสียงด้านความคิดสร้างสรรค์ การอนุรักษ์ศิลปวัฒนธรรม และดนตรี ย่อมจะเป็นการเชื่อมโยงทางวิชาการที่น่าสนใจ

William Trenckner นักปราชญ์ ปาฬิภาสา ชาวเดนมาร์ก

​ในด้านการศึกษาพระคัมภีร์ทางพระพุทธศาสนา ชาวเดนมาร์กผู้มีชื่อเสียงคือ วิลเฮล์ม เทรนค์เนอร์ (ค.ศ. 1824-1891) ซึ่งเป็นนักวิชาการคนสำคัญที่เชี่ยวชาญด้านวรรณคดี ปาฬิภาสา และเป็นผู้ริเริ่มการจัดทำ A Critical Pāli Dictionary (พจนานุกรมบาลีเชิงวิพากษ์) ผลงานของเขาวางรากฐานให้กับพจนานุกรมดังกล่าว ซึ่งสืบทอดและตีพิมพ์หลังมรณกรรมโดยราชบัณฑิตยสภาด้านอักษรศาสตร์และวิทยาศาสตร์แห่งเดนมาร์กด้วย

ประวัติบางส่วนของ William Trenckner นักปราชญ์ ปาฬิภาสา ชาวเดนมาร์ก

https://www.sajjhaya.org/node/548

​ดังนั้น การมอบพระไตรปิฎกแด่เดนมาร์กจึงเป็นการเผยแผ่พระไตรปิฎกผ่านวิทยาการ ปาฬิภาสา ในยุคใหม่ที่บูรณาการกับวัฒนธรรมตะวันตก ซึ่งจะเข้าถึงประชาชนเดนมาร์กและชาวยุโรปเหนือต่อไป

อุปกรณ์พระไตรปิฎกสัชฌายะปัญญาประดิษฐ์

3. ​การเชื่อมโยงสายสัมพันธ์อันลึกซึ้งในอดีต

การถวายพระไตรปิฎกครั้งนี้เป็นการระลึกและเชิดชูความสัมพันธ์ระหว่างราชวงศ์ไทยและเดนมาร์ก 

ในด้านประวัติศาสตร์ พลเอก เจ้าพระยาวงษานุประพันธ์ (หม่อมราชวงศ์ สท้าน สนิทวงศ์) ซึ่งเป็นพระอัยกา (เจ้าคุณตา) ในสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง เคยเป็นนักเรียนไทยรุ่นแรกๆ ที่ไปศึกษาด้านการทหารรักษาพระองค์ในเดนมาร์กเป็นเวลาถึง 11 ปี ตามพระราชประสงค์ในพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว
​เมื่อเดินทางกลับมายังสยาม ท่านได้ดำรงตำแหน่งสำคัญหลายตำแหน่ง เช่น เสนาธิการทหารในสมัยรัชกาลที่ 5, เสนาบดีกระทรวงคมนาคมและเสนาบดีกระทรวงเกษตรในรัชกาลที่ 6 และองคมนตรีในรัชกาลที่ 7 เป็นต้น 

ด้วยเหตุนี้ เครือญาติของเจ้าพระยาวงษานุประพันธ์จึงร่วมกันเป็นผู้อุปถัมภ์การจัดพิมพ์ฉบับสัชฌายะเพื่อถวายแด่ราชอาณาจักรเดนมาร์ก

พลเอก เจ้าพระยาวงษานุประพันธ์ (หม่อมราชวงศ์ สท้าน สนิทวงศ์)

4. ​ประโยชน์และความสำคัญด้านวิชาการและการทูต

โครงการนี้ยังมีคุณประโยชน์ในการเสริมสร้างความสัมพันธ์ทางการทูตยุคใหม่ ซึ่งสอดคล้องกับนโยบาย Dhamma Diplomacy Par Excellence ของภาคประชาชนที่สนับสนุนกระทรวงการต่างประเทศ โดยมูลนิธิพระไตรปิฎกสากลและผู้อุปถัมภ์การจัดพิมพ์ได้นำการเผยแผ่พระธัมม์ยุคใหม่มาเป็นปัจจัยทางวัฒนธรรมสากลเพื่อเสริมสร้างความสัมพันธ์ระหว่างประเทศ

การเผยแผ่พระไตรปิฎกสากล เป็น โครงการที่กระทรวงการต่างประเทศ ร่วมกับ มูลนิธิพระไตรปิฎกสากล เป็นผู้ประสานกับสถานทูตไทยใน 30 ประเทศ โดยต้นฉบับดิจิทัลชุด 80 เล่ม จัดทำโดยกองทุนสนทนาธัมม์นำสุข ท่านผู้หญิง ม.ล.มณีรัตน์ บุนนาค ในพระสังฆราชูปถัมภ์สมเด็จพระสังฆราชเจ้า กรมหลวงวชิรญาณสังวร ซึ่งใช้เวลาร่วม 30 ปี ในการดำเนินงาน และผู้มีจิตศรัทธา 30 คณะสนับสนุนการพิมพ์ สำหรับหอสมุดสำคัญใน 30 ประเทศทั่วโลก 

กองทุนสนทนาธัมม์นำสุข ท่านผู้หญิง ม.ล.มณีรัตน์ บุนนาค ในพระสังฆราชูปถัมภ์สมเด็จพระสังฆราชเจ้า กรมหลวงวชิรญาณสังวร ผู้ริเริ่มดำเนินโครงการพระไตรปิฎกสากล พ.ศ. 2542 - ปัจจุบัน

​การเดินทางไปถวายพระไตรปิฎกสากลฉบับสัชฌายะครั้งนี้จึงเป็นการเน้นย้ำถึงเหตุการณ์ในอดีตที่กระทรวงการต่างประเทศสยามได้อัญเชิญพระไตรปิฎก จ.ป.ร. ไปจัดถวายพระราชทานแด่ราชอาณาจักรเดนมาร์ก

พระไตรปิฎก จ.ป.ร. ในหอสมุดเดนมาร์ก

เอกสารจดหมายเหตุหอสมุดแห่งชาติกรุงเทพ สถาบันในประเทศเดนมาร์กที่ได้รับพระไตรปิฎก จ.ป.ร. พ.ศ. 2436

​อนึ่ง มูลนิธิพระไตรปิฎกสากลได้รับคำแนะนำจากผู้อำนวยการหอสมุดแห่งชาติเดนมาร์กให้ถวายพระไตรปิฎกแด่สมเด็จพระราชาธิบดีแห่งเดนมาร์ก เพื่อเก็บรักษา ณ หอสมุดอ้างอิงส่วนพระองค์ในพระราชวังหลวง กรุงโคเปนเฮเกน ซึ่งจะเป็นเหตุการณ์ทางประวัติศาสตร์ที่แสดงถึงความสำคัญที่ราชอาณาจักรเดนมาร์กมีต่อการจัดพิมพ์และเผยแผ่พระไตรปิฎกสากลจากประเทศไทย

ปาฬิภาสา อักษรสยาม กับ อักษรโรมัน

5. ​การเชื่อมโยงองค์ความรู้
ด้านฟิสิกส์ควอนตัม

เดนมาร์กมีชื่อเสียงด้านการศึกษาทางสหวิชาการ โดยเฉพาะสาขา ฟิสิกส์ควอนตัม นักฟิสิกส์ควอนตัมชาวเดนมาร์กที่มีชื่อเสียงที่สุดคือ นีลส์ โบร์ (Niels Bohr) ผู้ได้รับรางวัลโนเบลสาขาฟิสิกส์ในปี ค.ศ. 1922 ซึ่งเป็นผู้บุกเบิกการศึกษาค้นคว้าวิทยาการด้านควอนตัมในปัจจุบัน

​จากภูมิหลังนี้ คลื่นเสียงสัชฌายะควอนตัม ในโครงการพระไตรปิฎกสากลย่อมสามารถเป็นที่สนใจในเชิงวิชาการของชาวตะวันตกได้ และเนื่องจากโครงการฯ ได้ทำการบันทึกเสียงสัชฌายะในพระไตรปิฎกสากลทั้งชุด 40 เล่ม รวมเวลาทั้งสิ้นกว่า 3,052 ชั่วโมง โดยเสียงต้นฉบับสามารถสืบค้นได้ในระบบดิจิทัลพร้อมคำแปล ซึ่งจัดทำสำเร็จด้วยเทคโนโลยีปัญญาประดิษฐ์ การมอบพระไตรปิฎกสัชฌายะจึงเป็นการเปิดประตูสู่การศึกษาและแลกเปลี่ยนองค์ความรู้ในมิติใหม่ๆ ระหว่างสถาบันการศึกษาของทั้งสองประเทศ

สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง กับ Niels Henrik David Bohr นักฟิสิกส์รางวัลโนเบล ชาวเดนมาร์กผู้มีชื่อเสียง ภาพระหว่างการเสด็จเยือนราชอาณาจักรเดนมาร์กอย่างเป็นทางการ

6. ​การสร้างความเข้าใจและสันติภาพ

การเผยแผ่พระไตรปิฎกในระดับนานาชาติเป็นการสร้างความเข้าใจในหลักการของพระพุทธศาสนา ซึ่งเป็นรากฐานของความเมตตาและสันติภาพ ความร่วมมือนี้จึงเป็นก้าวสำคัญในการส่งเสริมความสัมพันธ์อันดีและสันติสุขในระดับโลก

​กล่าวโดยสรุป การเดินทางไปถวายพระไตรปิฎกสัชฌายะในครั้งนี้จึงเป็นการเชื่อมโยงความสัมพันธ์ทางประวัติศาสตร์ของราชวงศ์ไทย-เดนมาร์ก กับนวัตกรรมทางพระพุทธศาสนาที่ล้ำสมัย เป็นการเฉลิมพระเกียรติสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง พร้อมทั้งเสริมสร้างความสัมพันธ์ทางการทูตและเปิดมิติใหม่ทางวิชาการระดับสูงระหว่างทั้งสองประเทศไปพร้อมกัน